Εννοιολογικοί προσδιορισμοί

• Το κωφό άτομο δεν αντιλαμβάνεται την ομιλία με την ακοή του, είτε φοράει ακουστικά είτε όχι, και χρησιμοποιεί οπτικούς τρόπους(ελληνική νοηματική γλώσσα, οπτική παρακολούθηση του στόματος, των εκφράσεων του προσώπου και των κινήσεων του σώματος) για να αντιληφθεί τους συνομιλητές του.
• Το βαρήκοο άτομο, είτε φοράει ακουστικά είτε όχι, δυσκολεύεται αλλά αντιλαμβάνεται ένα μεγάλο μέρος των γλωσσικών ερεθισμάτων με την ακοή του.
• Το Κωφό άτομο με κεφαλαίο ‘Κ’ προσεγγίζει την κώφωση ως μία πολιτισμική διαφορά. Στο πλαίσιο αυτής της προσέγγισης, το Κωφό άτομο είναι μέλος της κοινότητας των Κωφών, όπου οι άνθρωποι μοιράζονται κοινές αντιλήψεις, έχουν κοινή ταυτότητα και επικοινωνούν σε μία γλώσσα στην οποία έχουν ολοκληρωμένη πρόσβαση, μία νοηματική γλώσσα.

Χαρακτηριστικές δυσκολίες

• Η πρόσβαση των κωφών/βαρήκοων ατόμων στην επικοινωνία αποτελεί μία από τις κυρίαρχες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα κωφά/βαρήκοα άτομα. Τα άτομα που επικοινωνούν προφορικά προσλαμβάνουν την ομιλία μέσω της υπολειπόμενης ακοής τους ή με την οπτική παρακολούθηση του στόματος (speech-reading) του συνομιλητή κατά την παραγωγή λόγου. Ωστόσο, η πρόσληψη της ομιλίας είναι πολύ δύσκολη και περιορισμένη εάν κάποιο άτομο έχει ελάχιστα ακουστικά υπολείμματα και στηρίζεται εξολοκλήρου στην όραση του, γιατί πολλά φωνήματα φαίνονται παρόμοια ή δεν είναι εύκολα διακριτά και επίσης ο ρυθμός της ομιλίας είναι πολύ γρήγορος. Τα κωφά/βαρήκοα άτομα που επικοινωνούν στην ελληνική νοηματική γλώσσα (ΕΝΓ) επικοινωνούν άμεσα με άτομα που γνωρίζουν την ΕΝΓ ή έμμεσα με τη βοήθεια κάποιου διερμηνέα.
• Η περιορισμένη και μη ολοκληρωμένη πρόσβαση στη γλώσσα και στην επικοινωνία έχει επιπτώσεις στη μαθησιακή επίδοση των κωφών/βαρήκοων φοιτητών/τριών. Συγκεκριμένα, τα κωφά άτομα εμφανίζουν χαμηλές μαθησιακές επιδόσεις ειδικά σε δεξιότητες γραμματισμού όπως η ανάγνωση και η γραφή.

Διδακτικές τεχνικές – Προσαρμογές

• Η ημικυκλική διάταξη των καθισμένων επιτρέπει στο κωφό/βαρήκοο άτομο να έχει οπτική επαφή με όλους τους συμφοιτητές του. Όταν στην αίθουσα υπάρχει παραδοσιακή διάταξη, φροντίστε να υπάρχουν ελεύθερες θέσεις μπροστά για τους/ις κωφούς/ες ή βαρήκοους/ες φοιτητές/τριες και τους/ις  εθελοντές/τριες ή τους/ις διερμηνείς τους. Το κωφό άτομο θα πρέπει να έχει οπτική επαφή τόσο με εσάς καθώς και με τον/η διερμηνέα.
• Προσελκύστε την οπτική επαφή του κωφού ατόμου πριν του απευθύνεται το λόγο και διατηρείτε την οπτική επαφή μαζί του ακόμη και εάν υπάρχει διερμηνέας της Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας (ΕΝΓ). Η συνεχής οπτική επαφή είναι σημαντική στην επικοινωνία με τα κωφά άτομα.
• Αποφεύγετε να βάζετε τα χέρια μπροστά στο πρόσωπο και τα στόμα καθώς μιλάτε.
• Μιλάτε με κανονικό ρυθμό, καθαρά και μη φωνάζετε. Επαναλαμβάνετε τα σχόλια και τις ερωτήσεις των άλλων φοιτητών/τριών. Επίσης, ονοματίστε το άτομο που μιλάει κάθε φορά ώστε το κωφό άτομο να γυρίσει και να τον/ην κοιτάξει, εάν το επιθυμεί.
• Δώστε χρόνο προκειμένου να εκφράσει το κωφό άτομο τη γνώμη του, είτε προφορικά είτε στην ΕΝΓ.
• Δημιουργία ομάδων που αποτελείται από συμφοιτητές/τριες με τους/τις οποίους/ες το κωφό άτομο θα συνεργάζεται κατά τη διεξαγωγή μικρών εργασιών μέσα στο μάθημα.
• Δώστε από πριν και κατά προτίμηση αναρτήστε στο e-class γραπτές πληροφορίες σχετικές με το μάθημα. Αυτές μπορούν να περιλαμβάνουν ένα  περίγραμμα ή ένα γνωστικό χάρτη με τα βασικά σημεία του μαθήματος, διευκρινίσεις για ορολογίες, ερωτήσεις κατανόησης ή άλλες ασκήσεις αυτοαξιολόγησης,
• Χρήση οπτικών εκπαιδευτικών εργαλείων, όπως διαφάνειες, διαγράμματα, βίντεο με υπότιτλους και εικόνες, τα οποία ενισχύουν την οπτική πρόσβαση των κωφών/βαρήκοων στην πληροφορία.
• Επιλογή γραπτών εξετάσεων και θεμάτων πολλαπλής επιλογής ή ερωτήσεων που απαιτούν σύντομες απαντήσεις. Επίσης, πιθανές οδηγίες και διευκρινίσεις σχετικά με τα θέματα των εξετάσεων προτείνεται να δοθούν γραπτά. Εάν το κωφό/βαρήκοο άτομο επικοινωνεί με άνεση προφορικά τότε οι εξετάσεις μπορούν να γίνουν προφορικά, μετά από συνεννόηση μαζί του. Επίσης, εάν το κωφό/βαρήκοο άτομο επικοινωνεί στην ΕΝΓ οι προφορικές εξετάσεις διεξάγονται με την παρουσία διερμηνέα ΕΝΓ. Τέλος, διαθέστε περισσότερο χρόνο.
• Εάν έχετε κάποια αμφιβολία σχετικά με την παροχή βοήθειας ή τον τρόπο με τον οποίο θα βοηθήστε το κωφό άτομο, συζητήστε μαζί του.
• Χρήση αυτοσχέδιων συμβόλων ή συμβόλων δανεισμένων από τη ΜΑΚΑΤΟΝ κ.λπ., μεμονωμένων ή σε συνδυασμό,
• Χρήση σκίτσων ή εικόνων αντικειμένων, ζώων, προσώπων, ενεργειών, κ.λπ.,
• Χρήση φωτογραφιών αντικειμένων, ζώων, προσώπων, των ίδιων των παιδιών, ενεργειών, δραστηριοτήτων κ.λπ.,
• Δημιουργία πινάκων δραστηριοτήτων, παρουσίασης της εξέλιξης μιας ιστορίας, ενός παραμυθιού με κολλάζ, σύμβολα, σκίτσα, εικόνες, φωτογραφίες,
• Δημιουργία οδηγιών, συνταγές, βήματα εργασίας με κολλάζ, σύμβολα, σκίτσα, εικόνες, φωτογραφίες,
• Ανάπτυξη γνωστικών χαρτών με σύμβολα, σκίτσα, εικόνες, φωτογραφίες,
• Ανάπτυξη γραμμής χρόνου με σύμβολα, σκίτσα, εικόνες, φωτογραφίες,
• «Υποτιτλισμός» ιστοριών σε νοηματική γλώσσα,
• Χρήση βίντεο χωρίς λόγια που παρουσιάζει την εξέλιξη δραστηριοτήτων, βημάτων εργασίας, ιστορίες, παραμύθια,
• Χρήση νέων τεχνολογιών, προγραμμάτων ζωγραφικής, δημιουργίας χαρτών ιδεών, κατάλληλων λογισμικών κλειστού τύπου κ.λπ.
• Χρήση γνωστικών χαρτών – χάρτες λεξιλογίου, εννοιών, ιδεών κ.λπ. (εννοιολογική χαρτογράφηση,
• Χρήση σε πίνακες ανακοινώσεων – ημερολόγια,
• Χρήση νέων τεχνολογιών – λογισμικών ανοιχτού τύπου: Revelation Natural Art, Ιδεοκατασκευές, Google Earth & Google Maps, Ψηφιακά λεξικά κ.λπ.